STARY TESTAMENT ZAPOWIEDZIĄ NOWEGO NIEBA I NOWEJ ZIEMI

Mesjasz – kto to taki? Mesjasz, słowo pochodzenia aramejskiego i greckiego. W pierwotnym judaizmie oznaczało "pomazańca". Pan Bóg obiecał Żydom, iż pośle im Zbawiciela. Obietnica odkupienia ludzkości spod pętów grzechu jawi się już w Księdze Rodzaju (Genesis) 3, 15: Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono zmiażdży ci głowę, a ty zmiażdżysz mu piętę. Wyraźnie widać zapowiedź, że w walce szatana z ludzkością czeka go druzgocąca klęska – potomek jakiejś niewiasty zada mu cios decydujący o przegranej. My jednak wiemy, że ciosem tym wymierzonym w diabła były, zbawcza dla nas wszystkich śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Więc mamy pierwszą zapowiedź – potomka niewiasty, który zmiażdży głowę węża.

Dalej czytamy w Genesis 49, 10: Nie zostanie odjęte berło od Judy ani laska pasterska spośród kolan jego, aż przyjdzie ten, do którego ono należy, i zdobędzie u narodów. Cała tradycja żydowska i chrześcijańska widziała tu proroctwo mesjańskie – zapowiedź króla—pasterza, który pochodząc z pokolenia Judy zostanie posłyszany nawet u pogan. Wstępną realizacją był zapewne król Dawid, jednakże pełną nie kto inny, jak nasz Pan Jezus Chrystus. Pojawia się jednak niezrozumiałe słowo „Sziloh” – odczytywane przez jednych jako: „aż danina będzie mu przyniesiona”, a przez innych jako: „do którego należy sąd”. Wyraz „Sziloh” pojawia się w miejscu słów: „do którego ono należy”. Ciekawa myśl nasuwa się w interpretacji: „aż danina będzie mu przyniesiona” – czyż nie może tu być przypadkiem mowy o daninie (darach) złożonych przez Mędrców pogańskich ze Wschodu po narodzeniu Jezusa w Betlejem?

Z kolei w Księdze Liczb (Numeri) 24,  17 w wyroczni Balaama jest napisane: Widzę go, lecz jeszcze nie teraz, dostrzegam go, ale nie z bliska: wschodzi Gwiazda z Jakuba, a z Izraela podnosi się berło. Wyraźnie jest to tekst mesjański. Może być tak, iż chodzi tu o zapowiedź narodzenia Mesjasza w czasie, gdy konstelacja gwiezdna Jakuba będzie w jakiś sposób dominować, co można by w takim wypadku wiązać z ukazaniem się gwiazdy betlejemskiej (być może właśnie związanej z owym gwiazdozbiorem).

I też moglibyśmy dojść do kolejnego wniosku analizując te słowa, mianowicie Mędrcy ze Wschodu byli najprawdopodobniej magami i mieli pewną tajemną wiedzę, a fakt ten można stwierdzić opierając się na słowach Ewangelii św. Mateusza 2, 1-2, gdzie jest napisane: Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy i pytali: Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na wschodzie i przybyliśmy oddać mu pokłon. Wyraźnie można dostrzec, że Mędrcy wskazują na wschodnią stronę nieba, co też daje nam poznać dwie prawdopodobne rzeczy, mianowicie: 1) ujrzeli niezwykłe zjawisko na wschodzie; 2) przybyli na wschód, gdzie znajduje się potomstwo Jakubowe. Ale czy to na pewno byli Mędrcy ze Wschodu, skoro ujrzeli gwiazdę na wschodzie? Czy przypadkiem nie byli z Zachodu, i w takim wypadku nie udali się na wschód? To do końca nie jest jasne, choć oczywiście może być błędną interpretacją, bowiem jest dalej napisane tak: Oni tedy, wysłuchawszy króla, poszli; a oto ona gwiazda, którą widzieli na wschód słońca, prowadziła ich, aż przyszedłszy stanęła nad miejscem, gdzie było dzieciątko. A gdy ujrzeli one gwiazdę, uradowali się radością bardzo wielką (Mt 2, 9-10). Tu dostrzegamy, iż Mędrcy widzieli ową gwiazdę przy wschodzie słońca (najwyraźniej wówczas tylko mogła być widoczna, co nie znaczy, iż po wschodniej stronie nieba, a wręcz przeciwnie bo, np. na zachodzie, więc określenie kierunku skąd przybyli magowie jako „Wschód”, byłoby tu jak najbardziej trafne).

Oczywiście wyrażenie „Gwiazda z Jakuba” może symbolizować też samego Jezusa, który po prostu określony został mianem „gwiazdy”, będąc jednocześnie potomkiem Jakuba. „Gwiazda z Jakuba” jak widać, może mieć wiele interpretacji, dlatego też, najlepiej to niejednoznaczne sformułowanie należy pozostawić w sferze domysłów i hipotez. Szukając dalszych proroctw natrafiamy w Księdze Powtórzonego Prawa (Deuteronomium) 18, 18-19 na następujące słowa Pana Boga: Wzbudzę im proroka spośród ich braci, takiego jak ty, i włożę w jego usta moje słowa, będzie im mówił wszystko, co rozkażę. Jeśli ktoś nie będzie słuchać moich słów, które on wypowie w moim imieniu, Ja od niego zażądam zdania sprawy. Ten fragment, co prawda nie dotyczy w sposób bezpośredni narodzin Zbawiciela, ale przedstawia fakt jego prorockiej działalności. Będzie to prorok taki jak Mojżesz, podobny mu.

Konkretne zapowiedzi narodzenia Zbawcy świata, jawią się chociażby w Księdze Micheasza 5, 1-4: A ty, Betlejem Efrata, najmniejsze jesteś spośród plemion judzkich! Z ciebie mi wyjdzie Ten, który będzie władał w Izraelu, a pochodzenie Jego od początku, od dni wieczności. Przeto Pan wyda ich aż do czasu, kiedy porodzi mająca porodzić. Wtedy reszta braci Jego powróci do synów Izraela. Powstanie On i paść będzie mocą Pańską, w majestacie imienia Pana Boga swego. Osiądą wtedy, bo odtąd rozciągnie swą potęgę aż po krańce ziemi. A Ten będzie pokojem. W tymże proroctwie, wyraźnie zaznaczone jest, iż Mesjasz narodzi się z Matki w Betlejem Judzkim (leżącym 8 km na południe od Jerozolimy). Widzimy w tej przepowiedni zdumiewającą dokładność, albowiem w starożytnej Palestynie oprócz Betlejem Efrata (Judzkiego, leżącego na południu) istniało jeszcze jedno Betlejem, zwane Betlejem Zebullonowym lub Galilejskim, leżące na północy, o którym dowiadujemy się z Księgi Jozuego 19, 14-15. Jednakże, proroctwo dokładnie wskazuje na Betlejem „południowe” jako miejsce narodzin Zbawcy ludzkości.

W naszej wędrówce po Starym Testamencie natrafiamy na kolejne proroctwo w Księdze Izajasza 7, 13-14: Wtedy rzekł Izajasz: Słuchajcie więc domu Dawidowy: Czyż mało wam naprzykrzać się ludziom, iż naprzykrzacie się także mojemu Bogu? Dlatego Pan da wam znak: Oto Panna pocznie i porodzi Syna, i nazwie Go imieniem Emmanuel. Jasno Izajasz wskazuje, że Dziecię narodzi się z Dziewicy i będzie nazwane „Emmanuel”, co znaczy „Bóg z nami”. I tu można doszukać się aluzji do słów Jahwe wypowiedzianych podczas Jego ukazania się pod postacią krzaku gorejącego do Mojżesza, gdy ten spytał o Jego imię, a czytamy o tym w Księdze Wyjścia 3, 13-15: Mojżesz zaś rzekł Bogu: <<Oto pójdę do Izraelitów i powiem im: Bóg ojców naszych posłał mię do was. Lecz gdy oni mnie zapytają jakie jest Jego imię, to cóż im mam powiedzieć?>> Odpowiedział Bóg Mojżeszowi: <<JESTEM, KTÓRY JESTEM.>> I dodał: <<Tak powiesz synom Izraela: JESTEM posłał mnie do was>>. Mówił dalej Bóg do Mojżesza: <<Tak powiesz Izraelitom: JESTEM, Bóg ojców waszych, Bóg Abrahama, Bóg Izaaka i Bóg Jakuba posłał mnie do was.To jest imię moje na wieki i to jest moje zawołanie na najdalsze pokolenia>>. Tak więc jak Bóg rzekł do Mojżesza „JESTEM”, tak Zbawca świata zostanie nazwany „Bóg z nami”. Analizując te dwa jakże bliskie sobie słowa można stwierdzić, iż tak jak „JESTEM” dotyczy Boga Ojca, tak „Bóg z nami” określa Syna Bożego. I rzeczywiście mówiąc w wyznaniu wiary „współistotny Ojcu” mamy namyśli Jedność Boga Ojca i Syna Jego – Jezusa Chrystusa. Bóg stwierdza, że istnieje, mało tego, dodaje, iż jest z ludźmi zawsze i nigdy ich nie opuszcza. Zwieńczeniem słów bożych skierowanych do Mojżesza, będzie posłanie na świat Zbawiciela. Jak widzimy, istotny jest tenże fragment proroctwa Izajaszowego oraz konieczne nawiązanie do słów z Księgi Wyjścia.

Zagłębiając się w lekturę Księgi Izajasza 9, 1-6, dostrzegamy bardzo ciekawe proroctwo odnoszące się do Syna Bożego: Naród kroczący w ciemnościach ujrzał światłość wielką; nad mieszkańcami kraju mroków światło zabłysło. Pomnożyłeś radość, zwiększyłeś wesele. Rozradowali się przed Tobą, jak się radują we żniwa, jak się weselą przy podziale łupu. Bo złamałeś jego ciężkie jarzmo i drążek na jego ramieniu, pręt jego ciemięzcy jak w dniu porażki Madianitów. Bo każdy but pieszego żołnierza, każdy płaszcz zbroczony krwią, pójdą na spalenie, na pastwę ognia. Albowiem Dziecię nam się narodziło, Syn został nam dany, na Jego barkach spoczęła władza. Nazwano Go imieniem: Przedziwny Doradca, Bóg Mocny, Odwieczny Ojciec, Książę Pokoju. Wielkie będzie Jego panowanie w pokoju bez granic na tronie Dawida i nas Jego królestwem, które On utwierdzi i umocni prawem i sprawiedliwością, odtąd i na wieki. Zazdrosna miłość Pana Zastępów tego dokona. Interpretując tę zapowiedź można wyciągnąć następujące wnioski: 1) narodziny Zbawiciela będą dla błądzących ludzi, narodu wielką światłością, Zbawca sam w sobie jest dla nich Światłością, co stwierdza Jezus w Ewangelii Jana 8, 12: Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia; 2) nad ludźmi kraju grzechów, sił zła zabłysło światło, czyli pojawiła się dla nich nadzieję, że jeszcze mogą powrócić na właściwą drogę, a pomoże im w tym Zbawiciel; 3) określenia – „Przedziwny Doradca, Bóg Mocny, Odwieczny Ojciec, Książę Pokoju” to imiona symboliczne, złożone z czterech tytułów, które wskazują na naturę i przymioty Mesjasza, tj. mądrość, boskość, wszechmoc, wieczność, pokojowe usposobienie; 4) wskazanie na tron Dawida, czyli Zbawca będzie pochodzić z pokolenia króla Dawida.

Dalej czytamy u Izajasza w 11, 1-2: I wyrośnie różdżka z pnia Jessego, wypuści się odrośl z jego korzeni. I spocznie na niej Duch Pański, duch mądrości i rozumu, duch rady i męstwa, duch wiedzy i bojaźni pańskiej. Przedstawiona jest tutaj pośrednio sylwetka Mesjasza. Wiemy, iż będzie On królem z rodu Dawida, napełnionym pełnią darów Ducha Świętego, duchem prorockim. Wyrażenie „pień Jessego” oznacza dom królewski Dawida.

Następnie kolejną przepowiednię widzimy u Jeremiasza 23, 5-6: Oto nadejdą dni – wyrocznia Pana – kiedy wzbudzę Dawidowi odrośl sprawiedliwą. Będzie panował jako król, postępując roztropnie, i będzie wykonywał prawo i sprawiedliwość na ziemi. W jego dniach Juda dostąpi zbawienia, a Izrael będzie mieszkał bezpiecznie. To zaś będzie imię, którym go będą nazywać: <<Pan naszą sprawiedliwością>>. Znów widzimy zapowiedź przyjścia na świat kogoś wyjątkowego z rodu Dawida. Dowiadujemy się też, że będzie to mądry i roztropny król pełen sprawiedliwości.

Przyjście Pana uwidocznione jest również w Księdze Zachariasza 9. 9-10: Raduj się wielce, Córo Syjonu, wołaj radośnie, Córo Jeruzalem! Oto Król twój idzie do ciebie, sprawiedliwy i zwycięski. Pokorny – jedzie na osiołku, na oślątku, źrebięciu oślicy. On zniszczy rydwany w Efraimie i konie w Jeruzalem, łuk wojenny strzaska w kawałki, pokój ludom obwieści. Jego władztwo sięgać będzie od morza do morza, od brzegów Rzeki aż po krańce ziemi. Zbawca przyjdzie na ziemię jako Król Pokoju, zniszczy wszystko to co wiąże się z wojnami. W Psalmie 2, 7: Ogłoszę postanowienie Pana: Powiedział do mnie: <<Tyś Synem moim, Ja Ciebie dziś zrodziłem>>. Stwierdzone jest tu Synostwo Boże Mesjasza.

Jedno z ostatnich proroctw Starego Testamentu z Księgi Malachiasza 3, 1-2, głosi: Oto Ja wyślę anioła mego, aby przygotował drogę przede Mną, a potem nagle przybędzie do swej świątyni Pan, którego wy oczekujecie, i Anioł Przymierza, którego pragniecie. Oto nadejdzie, mówi Pan Zastępów. Ale kto przetrwa dzień Jego nadejścia i kto się ostoi, gdy się ukaże? Rzeczywiście, Pan Bóg posłał archanioła Gabriela do Maryi, by zwiastować jej radosną wieść o tym, iż zostanie Matką Jezusa Chrystusa. Inna interpretacja dostrzega tutaj w postaci anioła, który ma przygotować drogę Panu, nie kogo innego jak Jana Chrzciciela. A miałyby o tym świadczyć następujące słowa z Ewangelii św. Mateusza 3, 1-3: W owym czasie wystąpił Jan Chrzciciel i głosił na Pustyni Judzkiej te słowa: <<Nawróćcie się, bo bliskie jest królestwo niebieskie>>. Do niego to odnosi się słowo proroka Izajasza, gdy mówi: Głos wołającego na pustyni: Przygotujcie drogę Panu. Dla Niego prostujcie ścieżki! 

Na zakończenie, jeszcze raz powtórzę ostatnie zdanie tego proroctwa, które jest jakoby pytaniem retorycznym, ale skierowanym do każdego z nas z osobna: Ale kto przetrwa dzień Jego nadejścia i kto się ostoi, gdy się ukaże? W każdym razie każdy chrześcijanin powinien z nadzieją oczekiwać wielkiego i wspaniałego dnia Paruzji, Dani Ostatecznego, kiedy Pan nasz i Stwórca powróci, by nas zabrać ze sobą do Nowego Nieba i Nowej Ziemi. Dlatego za św. Janem powtarzajmy każdego dnia słowa Apokalipsy 22, 20: <<Zaiste, przyjdę niebawem>>. Amen. Przyjdź, Panie Jezu! oraz słowa modlitwy pańskiej: Przyjdź Królestwo Twoje! Amen!

Piotr Żak – rocznik 1990, magister stosunków międzynarodowych (Uniwersytet Jagielloński) oraz magister amerykanistyki (Uniwersytet Jagielloński), oba tytuły uzyskane w 2014 roku. Zainteresowania naukowe: historia, dyplomacja, prawo międzynarodowe publiczne oraz teologia. Planowany doktorat w zakresie nauk społecznych, stricte stosunków międzynarodowych. W wolnych chwilach: podróże, fotografia przyrody oraz bieganie i jazda na rowerze. Członek Związku Strzeleckiego „Strzelec” Równość Wolność Niepodległość. Numer ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9145-2816.